Boas Rill (15) is één van de talenten van Schaakvereniging Houten. Hij vindt de strategie die er achter zit wel heel leuk. "Dat je echt een plan moet bedenken."

Om op zijn niveau te kunnen spelen speelt junior Boas met de senioren mee. "Iedere maandag ga ik er met plezier naar toe." Hij heeft erg veel aan de analyses van zijn schaakpartijen die hij samen met zijn vader maakt. "Ik denk ook dat mijn partijen steeds beter worden. Ik heb ook wel het gevoel dat ik beter speel dan afgelopen seizoen." Kalm blijven is heel belangrijk en moeilijk, maar Boas kan dat goed volgens zijn vader.

VOORUIT DENKEN
Het plan bedenken, onthouden en bij het doen van zetten vooruit denken over mogelijke reacties van de tegenstander vindt Boas erg leuk en een mooie uitdaging. Eén foutje en een aantal uur denken en geconcentreerd spelen is voor niks, zo legt Boas uit. Hij speelt nog niet in een wedstrijdteam, omdat er helaas niet genoeg spelers zijn om een derde wedstrijdteam te vormen. Boas zou het wel heel leuk vinden om in het wedstrijdteam te spelen. Hij zal naar verwachting binnen een jaar of anderhalf wedstrijden gaan spelen zodra er een plek vrij komt in een bestaand team van de schaakvereniging. Hij heeft één keer ingevallen in het eerste team. Hij schaakt op de verenigingsavonden en doet mee met de verenigingscompetitie en de open clubkampioenschappen. "Hij wint van spelers uit het eerste team en die spelen op hoog niveau", zo zegt zijn vader. "Verbazingwekkend, de kwaliteit van zijn spel." Vorig jaar werd Boas gedeeld derde in het open clubkampioenschap. Hij hoopt dit jaar één van de bekers te winnen en een poule omhoog te promoveren. In zijn groep staat hij nu gedeeld derde in het open clubkampioenschap, maar dit kampioenschap loopt nog.

ANALYSEREN
Boas schaakt nu zo'n negen jaar, sinds hij in groep vijf zit. Hij is gaan schaken doordat zijn vader schaakt en lid is van de schaakvereniging. "Ik vond het wel interessant. Hij bood aan les te geven op de basisschool. Het was ook niet zo, dat hij er niks van bakte. Toen vond ik het leuk."

SCHOOL
Boas is daarna voor zijn school, de montessorischool, mee gaan doen aan het schoolschaaktoernooi. Hij is bij het schoolschaken met zijn team meerdere keren eerste van de gemeente Houten geworden. "We hebben zelfs een keer meegedaan met het nationaal schoolkampioenschap." Toen hij van de basisschool af ging is hij lid geworden van de schaakvereniging. "Het is ook heel leuk dat ik met mijn vader naar schaken ga en dat we dit samen doen." Boas analyseert zijn partijen altijd samen met zijn vader. Dan lopen ze samen op een schaakbord de zetten van een partij na en bespreken de gemaakte keuzes en de goede of slechte kanten daarvan. Zijn vader vertelt dat je aan Boas niet kunt zien of hij aan het winnen of aan het verliezen is. "Dat is een sterk punt", zo zegt hij. Als Boas een fout maakt, raak hij niet in paniek en denkt hij: "jammer" en hoopt dat hij terug kan komen doordat zijn tegenstander een fout maakt. Als dat gebeurt denkt hij niet dat hij gaat winnen
 
 

Op 15 december hadden we het traditionele jaarlijkse  doorgeef oliebollentoernooi. Dit speel je met twee tegen twee. Ook mogen stukken die je medespeler geslagen heeft, door jou op je bord erbij gezet worden. Om de partijen zo eerlijk mogelijk te laten verlopen werden Stap 4 en 1 en Stap 3 en 2 zoveel mogelijk samengevoegd.  De wedstrijden waren vaak spannend en tot het laatste moment  was het lang niet zeker wie de winnaars waren. Bijzonder spannend werd het als er omgeroepen werd dat er nog een minuut te spelen was en er veel stukken op het bord bijgezet konden worden.  Er werd  met veel plezier gespeeld  en vaak kon er gejuicht worden. Een enkele keer hoorde je na afloop van een wedstrijd: “Wat een domme zet deed ik!”  De



uiteindelijke winnaars waren  Tibor van Stap 2 en Pavlovan Stap 1.


Het drinken dat er was en de heerlijke oliebollen maakten het nog leuker.



Hier boven op de rug gezien Pavlo en Tibor. 

 
Maandagvond 14 december stond de wedstrijd op het programma tussen Houten 1 en
Paul Keres 4. Een tegenstander die we in het verleden vaker getroffen hadden en dat werd ook voor de wedstrijd uitvoerig besproken. Legendarisch is natuurlijk de partij van Henk die door schaak wist te lopen en daardoor zijn partij kon redden.
De belangen van deze wedstrijd waren vooraf bekend. Er moest geworden wonnen! Nog geen enkel punt werd er tot nu toe gescoord in de promotieklasse en dat maakt ons het lelijke eendje in de promotieklasse. Ook aan de kant van PK was het belang groot, na een overwinning op ons, konden ze zich focussen op de hogere plaatsen in de competitie.
 
Rond 19.45 uur gingen de klokken aan en met de luide kerstmuziek op de achtergrond, begonnen we aan onze oh zo belangrijke wedstrijd.  Bijna iedereen was er, alleen Rik, die een dag ervoor nog een herinneringsmail naar iedereen had gestuurd, was te laat en begon pas rond 20 uur met zijn partij.
 
Nog voordat we eigenlijk goed en wel begonnen waren en ik mijn eerste blik op de borden wierp, stond ik zelf al slecht. Ik vergaloppeerde me al in de opening en moest al snel een stuk inleveren. De partij is nooit een partij geworden en mijn tegenstander liet geen spaan van mij heel.
 
Ook dat nog, moeten we tegen een achterstand vechten, terwijl de andere partijen nog maar net begonnen waren. Op dit moment had ik eigenlijk nog weinig vertrouwen op een goede afloop, gezien de overige borden. Gerard Rill op bord 1 gaf de b-pion en was het de vraag of de witte toren ingesloten kon blijven zitten. Ondertussen liet Freek zien hoe om te gaan met activiteit. De 6^e en 7^e rij waren voor hem met gevaarlijke dreigingen van zijn toren en dwong zo zijn tegenstander een fout te maken. De stand was nu weer gelijk en ook de stelling van Rik zag er rooskleurig uit. Hij kwam in een soort van Konings-Indische stelling terecht, waar hij een koningsaanval kon ontwikkelen met het opspelen van zijn pionnen op de koningsvleugel. Hij forceerde de F-lijn te openen en maakte gebruik van de passieve stelling van zijn tegenstander. Een prachtig slot!
 
Ook Nick speelde een puike partij, waar hij in een voor hem prettige positionele stelling kwam. Nick wist een klein voordeeltje, namelijk een dubbelpion van zijn tegenstander, om te zetten in een gewonnen eindspel en uiteindelijk gewonnen partij!
 
Met een 3-1 stand leek het nu toch nog goed te komen met onze vereniging. Peter op bord 6 had een iets betere stelling en leek langzaam pionnetjes te gaan eten. Daar stond wel een behoorlijke tijdsachterstand tegenover. Ook Henk wist zich te bevrijden van een lastige stelling en kwam onder de druk vandaan.
 
Helaas kon Gerard Rill “de gevangen toren” niet inrekenen en de boef ontsnapte via de C-lijn. De stelling die overbleef, bleek verder niet meer te houden voor onze kopman en moest het hoofd buigen.
 
Ook Henk liet de F-pion van zijn tegenstander te ver oprukken en zorgde voor te grote gaten in zijn koningsstelling. Deze schade bleek uiteindelijk fataal en zo was de stand in de wedstrijd weer gelijk.
 
Op dit moment waren er nog twee partijen bezig. Gerard Vernooy had vroeg in de partij een stuk geofferd tegen een koningsaanval. Deze sloeg alleen niet helemaal door en zijn tegenstander kreeg de mogelijkheid om zware stukken te ruilen. Gerard is echter uiterst sterk in het eindspel en er ontstond een toreneindspel met pionnen tegen een paard. Het leek moeilijk voor beide kampen om een winstweg te vinden en Gerard wikkelde af naar remise.
 
De stand was precies gelijk en alleen Peter was nog bezig. Hij stond een pion voor en er begon een chaos op het bord te ontstaan. In tijdnood verspeelde Peter echt een vol stuk wat de kansen in een klap keerden. Einduitslag: 3,5 – 4,5 verloren.
 
De stand begint ons nu wel zorgen te baren en het wordt nu echt tijd dat we wedstrijden gaan winnen! Zelf ga ik in straftraining. Hopelijk kunnen we in 2016 een betere score neerzetten, zodat wij als lelijke eendje, net als in het sprookje, worden omgetoverd tot een mooie zwaan.  
 

 
As champions for the previous two seasons we're more used to savouring our successes than reflecting on our defeats. Losing, either as individuals or a team isn't fun, and we don't want to make it a habit. I think there are certainly some positives we can take from our first match back in the promotieklasse. The final scoreline was close, and with a few small improvements in our approach, I'm sure we can bounce back. First, a brief impression of the games.
 
Judging by the clock, Gerard on board 1 ran into some difficulty relatively early on. At the point I first focused on the game, his opponent was a pawn up, but Gerard's position looked reasonable, and he'd just played Qc1 to support his bishop in targeting the h6 square, perhaps with a view to harassing black's fianchettoed bishop on g7. When I returned to the board, black had managed to trade a rook for two minor pieces, and appeared to have a significant advantage. I didn't see how the game ended, but the result was a rare defeat for our number 1 player.
 
Rik on board 2 encountered an opponent in an attacking mood, and after allowing white to exchange his dark-squared bishop for the f6-knight soon found himself under pressure on the kingside. Castling short, with a half open g-file, looked like an optimistic attempt to hold the position together. Rik used what few opportunities were available to him to generate some activity, but white seemed to have a strong edge and the eventual outcome was another win for our opponents.
 
Freek on board 3 was the first to finish. Earlier, when I first saw the position, I thought we were in trouble on this board also. Three minor pieces had been traded, and Freek's opponent was two pawns up, albeit with a broken pawn structure. A lot seemed to depend on whether Freek's advanced but isolated d-pawn would prove to be an asset or a liability. Within a few moves it was clearly the former and after Freek placed his rook on a7 black's pawn weaknesses were exposed. Despite spending perhaps 45 minutes over his reply, black was unable to come up with an adequate defense and soon the first result of the evening went in our favour.
 
Gerard played solidly as black and came out of the opening looking confident, and perhaps with a slight edge. When I returned to the game much later in the evening, something had clearly gone wrong, as Gerard was now a pawn down and under pressure in a rook and minor piece endgame. I'm not sure whether white's advantage was winning, but in the time scramble Gerard lost a piece (and the game) to a knight fork.
 
On board 5, my opponent played a variation of the Dutch defense and soon had an initiative both on the board and the clock. To press home his advantage black really needed to open up the center with e5, but instead allowed me time to manoeuvre my minor pieces into a more coordinated formation. Under increasing pressure on the clock, my opponent misplayed his kingside advance, blundered material, and conceded.
 
Sitting next to me on board 6, Peter quickly found himself in an unfamiliar but not particularly critical position, and perhaps invested too much time trying to formulate a plan. As the game evolved, neither side appeared to have a decisive advantage and Peter was able to reel in a large portion of the time deficit. In the end, time trouble was apparently the deciding factor as our opponents scored another point.
 
Jan on board 7 came out of the opening with good control of the centre and a promising position. Returning to the game towards the end of the match, Jan was on the losing side of a rook, knight and pawns versus rook and pawns endgame. How the piece was lost, I don't know.
 
Our final point was earned by Vincent on board 8 whose opponent lost on time having expected an increment after his 40th move. When I looked at the game earlier in the evening, Vincent had an active position, and was putting his opponent under pressure on the queenside.
 
So, what can we do to increase our chances of winning in the matches to come? I think psychology plays an important role here. For example, one of the things that struck me was the preference that some of us hold for playing black. At our level, having the first move doesn't provide a significant advantage, but it's interesting to explore what the reasons might be for actively favouring black. If the issue is repertoire (e.g., wanting to play 1... c5), you can aim for a similar position with white (e.g., 1. c4 or even 1. c3!). And if you prefer to play a defensive game or to counter attack, both those approaches are available to white too. A preference for the black pieces therefore seems somewhat illogical, and perhaps reflects an underlying lack of confidence.
 
A more tangible issue, but one that's easy to address, is time (mis)management. Obviously, finding a good move requires calculation, but it's important to ensure that we have enough time in hand to successfully navigate the rest of the game.
 
Sometimes we find ourselves in a critical position where an investment of time is warranted, either in the expectation of finding a winning move, or the hope of avoiding a losing one. But at other times, and especially in the opening, it's difficult to justify spending more than 15 minutes on a move when good candidates are not difficult to find. The time saved by playing a "good enough" (and strategically sound) move, and the increased pressure your opponent will feel through having to think on his own time, will likely more than compensate for failing to play like Fritz.
 
As a final point, although the result in team chess is purely the sum of the individual encounters, we can all play a collective role in putting our opponents under pressure. When scanning other boards, if the opposition see that several teammates have serious time deficits or weak positions, they'll feel less confident and more intimidated than when the reverse is true.
 
Winning the championship in our first season was never a likely a result, but it's still in our own hands, and on a good day, and with the right approach we can outplay any team at this level.